Cá ngừ đóng hộp lên ngôi tại nhiều thị trường trong bối cảnh khó khăn

Theo báo cáo mới công bố của Hiệp hội Chế biến và Xuất khẩu Thủy sản (VASEP), lũy kế 10 tháng đầu năm 2023, xuất khẩu cá ngừ đóng hộp của Việt Nam đạt hơn 205 triệu USD, tăng 7% so với cùng kỳ năm trước.

Theo các chuyên gia VASEP, từ cuối năm 2022, lượng cá ngừ tồn kho tại các thị trường lớn như Mỹ, EU… ở mức cao đã khiến cho nhu cầu nhập khẩu cá ngừ tại các thị trường này sụt giảm.

Không những thế, VASEP đánh giá các doanh nghiệp sản xuất cá ngừ đóng hộp phải đối mặt với chi phí sản xuất tăng cao. Ngay từ đầu năm giá cá ngừ nguyên liệu trên thị trường thế giới liên tục tăng cao và đạt đỉnh. Không những thế, giá hộp thiếc, giá thùng carton, dầu thực vật … đều tăng. Tất cả các yếu tố này đã đẩy giá cá ngừ đóng hộp thành phẩm lên cao.

Trong khi đó, dưới những tác động của lạm phát người tiêu dùng lại có xu hướng thắt chặt chi tiêu, hạn chế mua hàng và chuyển hướng sang tiêu thụ các loại protein giá rẻ hơn. Điều này đã kìm hãm lượng tiêu thụ cá ngừ đóng hộp tại các thị trường.

Tính đến hết tháng 10/2023, cá ngừ đóng hộp của Việt Nam đã xuất được sang hơn 64 thị trường trên thế giới. Trong đó, Mỹ, EU, Israel, Canada, Chile và Ai Cập là 6 thị trường nhập khẩu nhiều nhất, chiếm hơn 81% tổng kim ngạch xuất khẩu nhóm sản phẩm này.

Theo VASEP, ngay từ đầu năm, xuất khẩu cá ngừ đóng hộp sang Mỹ và Canada đã giảm sâu liên tục. Tuy nhiên, bước sang nửa cuối năm, xuất khẩu sang Mỹ lại có hướng phục hồi, còn Canada mới tăng cao trở lại. Tính lũy kế 10 tháng đầu năm 2023, xuất khẩu cá ngừ đóng hộp sang Mỹ vẫn giảm 5%, đạt gần 75 triệu USD, còn Canada giảm 4%, đạt hơn 10 triệu USD.

Bên cạnh đó, xuất khẩu sang Ai Cập, một thị trường nhập khẩu cá ngừ đóng hộp lớn của Việt Nam trong năm 2022, cũng bị sụt giảm trong năm nay. Bị ảnh hưởng nặng nề của cuộc khủng hoảng kinh tế trong nước, các nhà nhập khẩu Ai Cập liên tục cắt giảm đơn hàng nhập khẩu từ Việt Nam trong năm nay. Xuất khẩu cá ngừ đóng hộp sang thị trường này trong 10 tháng đầu năm giảm sâu 62% so với cùng kỳ.

VASEP cho rằng, trái với xu hướng sụt giảm tại 3 thị trường kể trên, xuất khẩu cá ngừ đóng hộp sang các thị trường có Hiệp định Thương mại tự do (FTA) với Việt Nam lại khởi sắc. Cụ thể, xuất khẩu nhóm sản phẩm này sang khối thị trường EU tăng 33%, Chile tăng 132%, Nhật Bản tăng 17%...

Theo các chuyên gia VASEP, tại khối thị trường EU, những ưu đãi về mặt thuế quan theo thoả thuận của FTA giữa Việt Nam và EU (gọi tắt EVFTA) đang tạo sức hút cho các sản phẩm của Việt Nam. Nhất là trong bối cảnh hạn hán nghiêm trọng tại kênh đào Panama khiến cho nguồn cung cá ngừ đóng hộp từ Ecuador sang thị trường này gặp khó khăn. Xuất khẩu nhóm sản phẩm này của Việt Nam sang một số thị trường EU đang tăng ở mức “phi mã” như Hà Lan tăng 114%, Italy tăng 368%, Ba Lan tăng 237%.