Phó Vụ trưởng Vụ Tài chính các ngân hàng và các tổ chức tài chính (Bộ Tài chính) Nguyễn Hoàng Dương
Tại Tọa đàm: "Thúc đẩy phát triển thị trường trái phiếu doanh nghiệp hiệu quả, an toàn, bền vững" do Cổng Thông tin điện tử Chính phủ tổ chức ngày 4/12, Phó Vụ trưởng Vụ Tài chính các ngân hàng và các tổ chức tài chính (Bộ Tài chính) Nguyễn Hoàng Dương cho biết, từ sau các vụ việc trên thị trường tài chính tháng 10/2022, cùng với diễn biến xấu trên thị trường tài chính trong và ngoài nước, thị trường trái phiếu doanh nghiệp (TPDN) bị tác động nặng nề, nhà đầu tư mất niềm tin, doanh nghiệp bị áp lực phải mua lại trái phiếu đã phát hành cũng như không phát hành được trái phiếu mới để huy động nguồn vốn cho sản xuất kinh doanh.
Trong bối cảnh đó, Chính phủ và Thủ tướng Chính phủ đã có rất nhiều chỉ đạo quyết liệt trong các lĩnh vực có liên quan đến thị trường này, từ việc hoàn thiện khung khổ pháp lý đến duy trì ổn định kinh tế vĩ mô, cải thiện môi trường sản xuất kinh doanh cũng như các thị trường có liên quan tới thị trường trái phiếu như thị trường bất động sản, thị trường tín dụng, thực hiện các chính sách tài khóa hỗ trợ của Nhà nước.
Trong số các chính sách đó, việc Chính phủ khẩn trương và kịp thời ban hành Nghị định 08, trong đó có chính sách hoãn thực hiện số quy định của Nghị định 65 cũng như chính sách cho phép DN và nhà đầu tư có thể có các cơ chế đàm phán, giãn, hoãn và hoán đổi trái phiếu đã phát hành trên tinh thần rủi ro chia sẻ, lợi ích hài hòa giữa các bên.
Sau khi Chính phủ ban hành Nghị định 08, thị trường đã có những dấu hiệu tích cực hơn, DN đã quay lại phát hành được trái phiếu, quý I hầu như không có đợt phát hành nào, từ quý II trở đi, tháng sau khối lượng phát hành đều cao hơn tháng trước. Tới hết tháng 11, có 77 DN phát hành khối lượng khoảng 220.000 tỷ đồng.
Thứ hai, căn cứ các quy định của Nghị định 08, DN và nhà đầu tư trái chủ đã rất nỗ lực thực hiện đàm phán thanh toán trái phiếu đến hạn. Có khoảng 40% khối lượng trái phiếu chậm trả của 68 DN thì đến nay đã có phương án đàm phán, tỉ lệ đàm phán thành công tăng từ 16% tháng 2/2023 lên 63% vào tháng 10/2023.
Ngoài ra, những DN bố trí được nguồn lực tài chính đã chủ động mua lại trái phiếu trước khi đến hạn.
Cùng với đó, thực hiện các chỉ đạo của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, Bộ Tài chính đã phối hợp cùng các bộ, ngành tăng cường kiểm tra giám sát để xử lý các vi phạm trên thị trường nhằm nâng cao tính minh bạch của thị trường; thực hiện công tác tuyên truyền, cảnh báo rủi ro trên thị trường với nhà đầu tư, DN phát hành, tổ chức trung gian tài chính.
Tại cuộc họp giữa Bộ Tài chính và các hiệp hội, thành viên thị trường mới đây, thành viên thị trường đánh giá rất cao các chính sách của Nghị định 08 vừa kịp thời, vừa tạo khung khổ để nhà đầu tư và DN cùng đàm phán, tạo điều kiện cho DN có thêm thời gian tái cơ cấu lại khoản nợ hiện hành của DN.
Về vai trò của thị trường trái phiếu trong thời gian tới, ông Dương cho rằng, TPDN là kênh huy động vốn trung và dài hạn rất quan trọng của DN. Thứ hai, việc phát triển thị trường TPDN cũng là để thực hiện chủ trương của Đảng, Nhà nước để từng bước phát triển cân bằng giữa thị trường vốn và thị trường tín dụng ngân hàng.
Trong thời gian tới, khi DN cần một lượng vốn lớn để mở rộng hoạt động sản xuất kinh doanh sau khi kinh tế hồi phục, kênh TPDN càng trở nên quan trọng hơn.
"Do đó, buổi tọa đàm này cũng góp phần để cơ quan quản lý và các cơ quan có liên quan nhận biết, đánh giá tình hình để có giải pháp phù hợp trong thời gian tới nhằm phát triển thị trường TPDN bền vững, minh bạch, hiệu quả". Ông Dương nói.
Thanh khoản tăng khoảng 20-30 lần so với giai đoạn trước
Chuyên gia kinh tế Cấn Văn Lực
Phát biểu tại Tọa đàm, chuyên gia kinh tế Cấn Văn Lực cho biết, về thị trường TPDN, thời gian qua Chính phủ có 4 nhóm chính sách quyết định phục hồi thị trường này.
Thứ nhất là Nghị định 08 tháo gỡ những cái đang vướng mắc, khó khăn như: Cho phép giãn hoãn, quay vòng... với những điều kiện mới thuận lợi hơn so với trước đây.
Thứ hai, ta đưa vào vận hành hệ thống TPDN riêng lẻ tập trung. Đây là điểm quan trọng làm tăng thanh khoản. Theo thống kê của HNX, đã có khoảng 760 mã TPDN của khoảng 200 tổ chức phát hành được đưa lên hệ thống này. Qua đó tăng thanh khoản cho thị trường, tăng khoảng 20-30 lần so với giai đoạn trước. Điều này rất quan trọng, tăng công khai minh bạch cho thị trường.
Thứ ba, chúng ta đã phát triển một số điều kiện tiến tới thị trường lành mạnh hơn, ví dụ thêm tổ chức xếp hạng tín nhiệm đã bắt đầu vận hành. Đặc biệt, các vụ việc vi phạm TPDN đã được xử lý quyết liệt vừa qua.
Các chính sách đó dẫn đến thị trường TPDN đang phục hồi, số liệu đến nay đã phát hành khoảng 240 nghìn tỷ đồng, trong đó có 220 nghìn tỷ đồng phát hành TPDN riêng lẻ, 20 nghìn tỷ đồng phát hành trái phiếu ra công chúng, chỉ giảm 10% so với cùng kỳ năm trước.
Tháng sau cao hơn tháng trước, tháng 10 đã phát hành 41 nghìn tỷ đồng, tháng 9 đã phát hành là 29,5 nghìn tỷ đồng, tháng 8 đã phát hành 25 nghìn tỷ đồng. So với cùng kỳ năm trước cũng cao hơn, ví dụ, tháng 11 có khoảng 30 nghìn tỷ đồng, gấp 15 lần so với tháng 11 cùng kỳ năm trước.
"Rõ là thị trường phục hồi, tuy còn rào cản, nhưng thị trường đang phục hồi tích cực, niềm tin phục hồi trở lại... Đây là các dấu hiệu giúp thị trường phát triển tốt hơn". Chuyên gia kinh tế Cấn Văn Lực đánh giá.