Hội Kiến trúc sư Việt Nam: Quy hoạch bán đảo Quảng An và xây dựng Nhà hát tại Đầm Trị có đủ cơ sở pháp lý, kiến trúc phù hợp
Sáng ngày 9/8/2022, Chủ tịch Hội Kiến trúc sư Việt Nam – TS. KTS Phan Đăng Sơn đã có buổi trao đổi với báo chí về Quy hoạch chi tiết bán đảo Quảng An và dự án xây dựng Nhà hát tại khu vực Đầm Trị (quận Tây Hồ, Hà Nội).
Sáng ngày 9/8/2022, Chủ tịch Hội Kiến trúc sư Việt Nam – TS. KTS Phan Đăng Sơn đã có buổi trao đổi với báo chí về Quy hoạch chi tiết bán đảo Quảng An và dự án xây dựng Nhà hát tại khu vực Đầm Trị (quận Tây Hồ, Hà Nội).
Thời gian qua, Hội Kiến trúc sư Việt Nam đã nhận được một số câu hỏi từ các đơn vị báo chí về Quy hoạch chi tiết bán đảo Quảng An và dự án xây dựng Nhà hát tại khu vực Đầm Trị. Sau khi nghiên cứu các tư liệu, văn bản và tập hợp ý kiến từ các chuyên gia kiến trúc – quy hoạch, Thường vụ Hội Kiến trúc sư Việt Nam đã thống nhất nhận định về vấn đề này và thông tin tới báo chí những nội dung cụ thể.
Chủ tịch Hội Kiến trúc sư Việt Nam – TS. KTS Phan Đăng Sơn chủ trì hoạt động trao đổi với báo chí.Trước tiên, Chủ tịch Hội Kiến trúc sư Việt Nam – TS. KTS Phan Đăng Sơn cho rằng, việc tiến hành trưng cầu ý kiến người dân về 2 nội dung: Quy hoạch chi tiết bán đảo Quảng An và việc xây dựng Nhà hát tại khu vực Đầm Trị là phù hợp với quy định. Việc tham gia đóng góp ý kiến của người dân trong khu vực, người dân Hà Nội và các nhà chuyên môn đã đem lại những ý kiến đa chiều. Đây có thể coi là sự thành công của chủ trương này, đồng thời thể hiện tâm huyết của chuyên gia các giới đối với Hồ Tây – nơi có tầm quan trọng đặc biệt trong trái tim và đời sống của người dân Hà Nội nói riêng và cả nước nói chung.
TS.KTS Phan Đăng Sơn khẳng định Hồ Tây có vị trí đặc biệt quan trọng trong đời sống xã hội cũng như văn hóa tinh thần của người dân Thủ đô và cả nước.Đối với câu hỏi đặt ra về cơ sở pháp lý và sự phù hợp của quy hoạch chi tiết bán đảo Quảng An, Hội Kiến trúc sư Việt Nam nhận định:
Qua nghiên cứu hệ thống đồ án quy hoạch xây dựng thành phố cho thấy, Hà Nội đã 7 lần được Thủ tướng Chính phủ (TTCP) ra quyết định (QĐ) phê duyệt vào các năm: 1961 (do Liên Xô thực hiện), 1974, 1976 (QĐ-163/CP 17/7/1976), 1981(QĐ-100/TTg, 24/4/1981), 1992 (QĐ-132/CT, 18/4/1992), 1998 (QĐ-108/1998/đQ-TTg, 20/6/1998), 2011 (QĐ 1259/QĐ-TTg, 26/7/2011) (gọi tắt lần lượt là: QĐ-163/76; QĐ 100/81; QĐ 132/92; QĐ 108/98; QĐ 1259/11).
Bắt đầu từ quy hoạch phê duyệt năm 1992, đã xác định rõ Khu vực Hồ Tây là trung tâm của Hà Nội với tiêu chí tổng quát: “Khu vực hồ Tây phải được quy hoạch xây dựng thành Trung tâm giao dịch quốc tế, trung tâm dịch vụ du lịch, trung tâm văn hóa thể thao và là vùng bảo vệ cảnh quan thiên nhiên phục vụ các hoạt động vui chơi giải trí của Thủ đô”. Sau đó TTCP có văn bản số 37510/KTT ngày 05/7/1994, ủy quyền cho Bộ trưởng Bộ Xây dựng (BXD) thẩm định phê duyệt quy hoạch xây dựng một số khu vực quan trọng của Hà Nội. Từ căn cứ đó, Bộ trưởng BXD đã phê duyệt quy hoạch chi tiết khu vực Hồ Tây tại Quyết định số 473/BXD-KTQH ngày 08/11/1994. Bản vẽ quy hoạch kèm theo quyết định này đã hình thành trục đường đôi dài khoảng 700m ở bán đảo Quảng An, như trong hồ sơ đang xin ý kiến cộng đồng hiện nay. Chỉ khác ở điểm là, cuối tuyến đường đôi này (nay là dọc tuyến Đặng Thai Mai) khi đó kết thúc bằng một hệ thống hồ nội bộ rộng hơn 60 héc ta, liên thông với Hồ Tây thì hiện nay, vùng hồ này đã cơ bản bị lấp không kiểm soát, chỉ còn lại một dải nhỏ hồ sen. Đến năm 1998, tại QĐ số 108/98 xác định rõ thêm trục này liên kết tới Cổ Loa và nhấn mạnh: “tại khu vực này xây dựng công trình dịch vụ văn hóa thương mại tầm quốc gia”.
Năm 2008, khi Hà Tây sáp nhập về Hà Nội, thành phố thực hiện lập hồ sơ quy hoạch trình TTCP phê duyệt tại QĐ 1259/2011 quy hoạch chung xây dựng thủ đô Hà Nội đến năm 2030, tầm nhìn đến 2050, với diện tích tăng từ 921km2 lên 3344km2. Nội dung về khu Hồ Tây và phụ cận vẫn giữ nguyên như các quy hoạch đã phê duyệt trước đó. Trong quy hoạch này, lần đầu tiên đưa vào trục Tây Hồ Tây – Ba Vì giao cắt với trục Hồ Tây – Cổ Loa tại khu vực Đầm Trị. Tại quyết định này nhấn mạnh: “Xây dựng các công trình văn hóa tiêu biểu của Thủ đô như bảo tàng, nhà hát… gắn với cảnh quan thiên nhiên sông Hồng, khu vực Tây Hồ Tây, Cổ Loa, Hoàng Thành Thăng Long và trên các trục giao thông không gian chính, các trung tâm văn hóa lớn của Hà Nội. Thiết lập hệ thống quảng trường văn hóa, các không gian giao lưu cộng đồng, các không gian đi bộ gắn kết với các công trình tượng đài, tượng đường phố, tranh tường nghệ thuật lớn…”.
Như vậy, theo hệ thống QĐ phê duyệt của TTCP, rõ rệt nhất là thể hiện tại QĐ lần thứ 5 – 1992, lần thứ 6 – 1998 và lần thứ 7 – 2011 thì vùng 3 – vùng Quảng An được quy hoạch ổn định nhất quán. Việc phê duyệt này đủ điều kiện pháp lý căn bản để Hà Nội triển khai quy hoạch chi tiết khu vực.
Đồ án quy hoạch được công khai lấy ý kiến người dân từ tháng 6/2022. (Ảnh: Cổng TTĐT quận Tây Hồ)Về việc xây dựng Nhà hát Opera tại khu vực Đầm Trị
TS. KTS Phan Đăng Sơn chia sẻ, từ năm 2010, thành phố đã có chủ trương, kế hoạch xây dựng một nhà hát hiện đại, quy mô lớn, đa chức năng tại khu vực Tây Hồ Tây. Năm 2017, nhà hát lại được thành phố dự kiến xây dựng tại quận Nam Từ Liêm nhưng cả 2 lần đều không khả thi vì nhiều lý do khác nhau.
Với yêu cầu nhà hát mới đóng vai trò quan trọng kết nối vùng trung tâm Hồ Tây, cần mang tính biểu tượng, gắn kết với không gian văn hóa Hồ Tây, đáp ứng vùng bán kính phục vụ cho nhân dân quận Tây Hồ và phụ cận, kể cả vùng bắc sông Hồng; góp phần liên kết, kiến tạo trục văn hóa Hồ Tây – Sông Hồng – Cổ Loa… thì việc xác định vị trí nhà hát ở khu công viên kết trục tạo sự lan tỏa hài hòa với không gian mặt nước có thể coi là chấp nhận được, khi công trình nhà hát đã có ở quy hoạch vùng được phê duyệt trong tổng thể quy hoạch thành phố theo QĐ 1259/11.
Những cơ sở pháp lý cho việc triển khai lựa chọn thiết kế nhà hát:
Việc triển khai lập và phê duyệt quy hoạch tại vùng Hồ Tây và phụ cận của UBND TP Hà Nội năm 2014 (ổn định trục trung tâm Hồ Tây – Sông Hồng – Cổ Loa); Điều chỉnh quy hoạch năm 2017 (xác định rõ đặt một nhà hát mới quy mô lớn); Năm 2021: QĐ số 2078/QĐ-UBND ngày 10/5/2021 (xác định rõ vị trí đặt và quy mô chiếm đất nhà hát Đầm Trị, khu dịch vụ tổng hợp, bố cục tuyến giao thông ngoại vi và nội công viên văn hóa) đều tuân thủ theo quy định pháp luật, cũng như tiêu chuẩn, quy chuẩn về quy hoạch đô thị. Tuy nhiên cũng cần làm rõ một nội dung: Cụm công trình tổ hợp cao tầng tại ô 19 tuy không sai về mặt pháp lý nhưng chưa thực hiện đúng tinh thần các QĐ về quy hoạch đã được TTCP phê duyệt, nhất là QĐ 1259/11.
Quy trình lựa chọn phương án kiến trúc Nhà hát được thực hiện theo hình thức tuyển chọn vào thời điểm 2017-2019 là phù hợp quy định của pháp luật (Luật Xây dựng năm 2013), tiến hành đầy đủ các bước: Thường trực Thành ủy ra văn bản đồng ý về chủ trương; Cơ quan chức năng thành phố tuyển chọn tư vấn đủ năng lực, kinh nghiệm để lập phương án; Tập thể Lãnh đạo Thành phố có hội nghị xem xét, ra kết luận chấp thuận phương án, với một số yêu cầu chỉnh lý, bổ sung; Tiếp đến Hội đồng Kiến trúc Quy hoạch thành phố đã họp cho ý kiến (với 17/18 phiếu) thống nhất: “Vị trí và quy mô lựa chọn phù hợp đảm bảo định hướng nghiên cứu thống nhất, đồng bộ trong quá trình lập và phê duyệt quy hoạch chi tiết. Vị trí công trình đặt tại hồ Đầm Trị là khu vực trung tâm, điểm kết thúc trục không gian bán đảo kết nối với Hồ Tây là hợp lý, thuận lợi tạo không gian và tầm nhìn cảnh quan từ nhiều phía”. Về hình thái kiến trúc: “Ý tưởng ngọc trai Hồ Tây vươn lên từ mặt nước là một sáng tạo nghệ thuật độc đáo, giàu tính lịch sử, văn hóa, đột phá về không gian, phù hợp với nền cảnh thanh tịnh của Hồ Tây…” và cũng đề nghị xem xét chỉnh sửa một số chi tiết; Sau đó Thường trực Thành ủy nghe báo cáo, đã ra kết luận: “Cơ bản thống nhất với ý tưởng và phương án kiến trúc Nhà hát đa năng tại trục không gian bán đảo Quảng An, phường Quảng An, quận Tây Hồ, Hà Nội của đơn vị tư vấn thiết kế Renzo Piano Buiding Workshop trình bày”.
Việc lựa chọn phương án kiến trúc đã tiến hành rất chặt chẽ và tuân thủ đúng quy định pháp lý – TS. KTS Phan Đăng Sơn khẳng định.
Phối cảnh Nhà hát Opera. (Ảnh tư liệu)Hội Kiến trúc sư Việt Nam cũng đưa ra một số ý kiến xung quanh Quy hoạch chi tiết bán đảo Quảng An và dự án xây dựng nhà hát tại khu vực Đầm Trị
Về thực tiễn và nhu cầu, việc thực thi quy hoạch chi tiết bán đảo Quảng An đã được duyệt đồng bộ, kịp thời. Việc thực hiện sẽ góp phần minh bạch hóa vấn đề giải quyết đất đai, làm nền tảng tạo động lực cho phát triển kinh tế xã hội. Cùng với đó, vùng Hồ Tây vẫn chưa có công trình kiến trúc nổi bật, đặc sắc, tạo điểm nhấn thu hút văn hóa du lịch như yêu cầu và kỳ vọng, đó là một bất cập lớn.
Về quy hoạch chi tiết và không gian khu vực, hình thành trục Hồ Tây – Sông Hồng – Cổ Loa là một ý tưởng hay, đột phá về quy hoạch. Trục này mang ý nghĩa tinh thần nhiều hơn, nhưng nếu kết hợp với phần thực (như phương án quy hoạch đã triển khai) cũng là phù hợp để xác lập cảm nhận, phát triển và kết nối không gian đô thị. Kết thúc trục, ở phần giáp mặt Hồ Tây tổ chức công viên, công trình văn hóa, tâm linh, dịch vụ công cộng … kết hợp với diện tích cây xanh và mặt nước chiếm tỷ lệ lớn là một giải pháp có tính tương tác ưu việt.
Về lựa chọn tác giả và phương án thiết kế nhà hát, KTS Renzo Piano hiện nằm trong top các kiến trúc sư đương đại hàng đầu thế giới về thiết kế công trình thể loại này. Ông cũng đã chiến thắng trong cuộc thi tuyển chọn phương án thiết kế nhà hát tại Hà Nội hơn 12 năm về trước. Phương án thiết kế lần này đã đáp ứng chức năng đa dạng và phù hợp với yêu cầu sử dụng hiện tại và tương lai. Hình thái kiến trúc công trình độc đáo, sáng tạo, hài hòa với không gian nơi chốn. (Dù phải thừa nhận rằng, kiến trúc là một ngành nghệ thuật, do đó sự sáng tạo có thể chưa làm hài lòng tất cả).
Bên cạnh đó, cũng cần có sự xem xét, bổ sung hoàn chỉnh về các vấn đề: Quy hoạch tuyến hướng giao thông cho quy hoạch chi tiết khu A6 cần giải bài toán kỹ lưỡng về cả liên kết đối ngoại và nội bộ hài hòa, đảm bảo công suất; Cần rà soát lại lối tiếp cận nhà hát phù hợp tiếp cận cho các phương tiện giao thông, nhất là khoảng cách đi bộ; Mật độ công trình dịch vụ trong khu công viên cuối trục còn quá dày (dù thấp tầng) và đơn điệu, cần nghiên cứu phù hợp; Kết nối hài hòa các yếu tố văn hóa tâm linh khu vực với yêu cầu không gian cảnh quan yên tĩnh và vành đai chia sẻ; Quan tâm tổ chức điểm kết trục chính; Nghiên cứu sâu kỹ và đưa ra cứ liệu thuyết phục đầy đủ về đóng góp của hình thái kiến trúc nhà hát cho không gian văn hóa đặc biệt vùng Hồ Tây.
Những kiến nghị và đề xuất của Hội Kiến trúc sư Việt Nam
Với những ý kiến không đồng tình với Quy hoạch chi tiết bán đảo Quảng An và xây dựng nhà hát tại khu vực Đầm Trị, Hội Kiến trúc sư Việt Nam nhận thấy rằng đây đều là những ý kiến tâm huyết, phân tích kỹ lưỡng và giàu hàm lượng chuyên môn. Thành phố nên có sự tập hợp, nghiên cứu rà soát để soi chiếu lý giải, chỉnh bổ hài hòa, thấu đáo và hợp lý.
Việc thực hiện quy hoạch đã được phê duyệt đúng pháp luật và nhất quán là rất cần thiết. Do đây là một dự án cực kỳ quan trọng, có quy mô khá đồ sộ, lại đặt tại một vùng văn hóa đặc biệt, nên đề nghị Thành phố tổ chức thêm hội thảo để lắng nghe, tham vấn ý kiến chuyên gia và cộng đồng đầy đủ, thỏa đáng, đồng thời có thể nên lấy ý kiến rộng rãi của nhân dân Thủ đô về mô hình nhà hát.
XEM THÊM:
Chiều ngày 5/7/2022, cùng tham gia Đoàn đại biểu Tổng hội Xây dựng Việt Nam gặp mặt Chủ tịch nước Read more
15h30 chiều nay ngày 28/05/2022, tại sân bóng The Garden, Trần Phú, Gamuda City, Hoàng Mai, Hà Nội đã diễn Read more
Saint-Gobain Việt Nam khẳng định cam kết phát triển bền vững thông qua các cam kết và các giải pháp Read more
Dự án phần mở rộng Bệnh viện Tambacounda ở Senegal của KTS người Thụy Sĩ Manuel Herz là một dự Read more
Không chỉ là giải pháp kiến trúc trong bối cảnh xã hội mới, Voxel còn nhằm vào mục tiêu thúc Read more
Thực tế, nhiều kiến thức về xây dựng không hề được dạy trong lớp học mà phải trải qua thời Read more