Chủ tịch ‘Siêu’ Ủy ban: ‘Có lúc, chúng tôi vừa chạy vừa xếp hàng’

“Núi” công việc thuộc 16 ngành kinh tế - kỹ thuật

Năm 2018, Ủy ban Quản lý vốn nhà nước tại doanh nghiệp (viết tắt: Ủy ban) được thành lập theo Nghị quyết số 09/NQ-CP của Chính phủ nhằm thực hiện chủ trương tách bạch chức năng chủ sở hữu tài sản, vốn của Nhà nước tại doanh nghiệp và chức năng quản lý nhà nước đối với doanh nghiệp, nhằm khắc phục tình trạng “vừa đá bóng, vừa thổi còi” trong quản lý doanh nghiệp nhà nước theo mô hình bộ chủ quản doanh nghiệp.

- Thưa ông, 5 năm qua, Ủy ban phải vừa kiện toàn tổ chức, bộ máy, vừa thực hiện đầy đủ chức năng, nhiệm vụ của một cơ quan chuyên trách đại diện chủ sở hữu đối với doanh nghiệp nhà nước, trước kia vốn thuộc 5 Bộ... Với một mô hình hoạt động quá mới, một khối lượng công việc quá đồ sộ như thế hẳn đó là những thách thức không nhỏ đối với lãnh đạo Ủy ban?

Chủ tịch Nguyễn Hoàng Anh: Thời điểm thành lập, mô hình cơ quan đại diện chủ sở hữu chuyên trách còn rất mới mẻ tại Việt Nam. Thực tế, Ủy ban đã tiếp nhận quyền đại diện chủ sở hữu nhà nước đối với 19 Tập đoàn, Tổng công ty từ 5 Bộ, dẫn đến khối lượng công việc cần giải quyết rất lớn (bao gồm cả 259 công việc còn tồn đọng qua nhiều thời kỳ được các Bộ chuyển giao sang Ủy ban).

Tại thời điểm đó, việc vừa kiện toàn tổ chức, vừa thực hiện đầy đủ chức năng của một cơ quan thuộc Chính phủ và cơ quan đại diện chủ sở hữu nhà nước nên chúng tôi gặp không ít khó khăn trong giải quyết một khối lượng công việc đồ sộ, phạm vi quá rộng, tính chất thì phức tạp liên quan tới 16 ngành kinh tế - kỹ thuật.

Đoàn công tác Ủy ban kiểm tra hoạt động sản xuất tại Nhà máy Alumin Nhân Cơ (TKV) ở Đắk Nông

Bên cạnh đó, thời điểm Ủy ban mới thành lập, hệ thống văn bản quy phạm pháp luật nhằm phân tách quyền, trách nhiệm giữa cơ quan quản lý nhà nước chuyên ngành và cơ quan đại diện chủ sở hữu chuyên trách mới được ban hành và cần có thêm thời gian để tổng kết, đánh giá, hoàn thiện nhằm bảo đảm cơ chế, chính sách phù hợp với công tác quản lý, giám sát, thúc đẩy sự phát triển của doanh nghiệp nhà nước. Tuy nhiên, dưới sự chỉ đạo, hỗ trợ sát sao của Đảng, Chính phủ, Ủy ban đã nỗ lực hoàn thiện, kiện toàn được tổ chức và bộ máy với tinh thần “vừa chạy, vừa xếp hàng” để kịp thời bắt nhịp, đồng hành cùng các doanh nghiệp, bảo đảm thực hiện đầy đủ các nhiệm vụ được giao.

- Kỳ vọng lớn nhất khi thành lập Ủy ban là tách bạch cho được việc ban hành chính sách với việc quản lý doanh nghiệp từ đó tiến tới xóa bỏ tình trạng “vừa đá bóng, vừa thổi còi” ở các Bộ, ngành, địa phương. Qua 5 năm, mục tiêu trên có đạt được như kỳ vọng, thưa ông?

Chủ tịch Nguyễn Hoàng Anh: Sau 5 năm thành lập và hoạt động, dưới sự chỉ đạo thường xuyên, liên tục của lãnh đạo Đảng và Nhà nước, của Chính phủ và Thủ tướng Chính phủ, sự nỗ lực phấn đấu của Ủy ban và các doanh nghiệp do Ủy ban làm đại diện chủ sở hữu nhà nước, chúng tôi đã từng bước thực hiện tốt vai trò của cơ quan thuộc Chính phủ và cơ quan chuyên trách làm đại diện chủ sở hữu.

Ủy ban đang thực hiện chức năng đại diện chủ sở hữu Nhà nước tại 3 Tập đoàn năng lượng quốc gia là EVN, PVN và TKV

Đến thời điểm này, có thể nhìn thấy những kết quả nổi bật mà Ủy ban và các doanh nghiệp đã đạt được qua các nhóm vấn đề lớn đó là:

Đã hoàn thành xử lý hầu hết công việc chuyển giao từ các Bộ xử lý còn dở dang, phức tạp, vướng mắc, tồn đọng qua nhiều thời kỳ. Ủy ban đã tiếp nhận vai trò cơ quan giúp việc Ban Chỉ đạo xử lý các tồn tại, yếu kém của một số dự án, doanh nghiệp chậm tiến độ, kém hiệu quả thuộc ngành Công Thương và Chủ tịch Ủy ban làm Phó Trưởng Ban Thường trực Ban chỉ đạo này.

Đến nay, công tác xử lý các tồn tại, yếu kém của nhiều dự án, doanh nghiệp đã có những tiến triển quan trọng và đạt nhiều kết quả tích cực. Tăng cường kiểm tra, giám sát về tài chính doanh nghiệp; đốc thúc doanh nghiệp triển khai các dự án đầu tư lớn, quan trọng; chỉ đạo tổ chức thực hiện công tác tái cơ cấu, cổ phần hóa, thoái vốn nhà nước với mục tiêu bảo toàn và phát triển vốn nhà nước.

Ủy ban đã làm đầu mối tháo gỡ nhiều khó khăn, vướng mắc cho doanh nghiệp về đầu tư; quản lý, sử dụng vốn và tài sản nhà nước; sắp xếp lại, xử lý đất đai; quản lý, sử dụng tài sản công; cổ phần hóa, thoái vốn nhà nước tại doanh nghiệp.

Ngoài ra, còn chủ động đề xuất và phối hợp với các cơ quan quản lý nhà nước tham mưu cho Chính phủ ban hành nhiều nghị quyết tháo gỡ khó khăn, vướng mắc đã tồn tại từ nhiều năm để thúc đẩy tiến độ nhiều dự án đầu tư của doanh nghiệp.

Bên cạnh đó, Ủy ban cũng đã chỉ đạo các Tập đoàn, Tổng công ty chủ động triển khai chiến lược chuyển đổi số doanh nghiệp; thực hiện vai trò dẫn dắt trong xây dựng hạ tầng số, phát triển kinh tế số.

Lãnh đạo Ủy ban làm việc với Tập đoàn Boeing về các dự án đầu tư hạ tầng, bảo dưỡng và mua máy bay của VNA vào trung tuần tháng 9 tại San Francisco (Hoa Kỳ)

Những kết quả nêu trên đã khẳng định tính đúng đắn, hiệu quả của việc thành lập Ủy ban, cơ quan chuyên trách thực hiện chức năng đại diện chủ sở hữu nhà nước đối với doanh nghiệp và vốn nhà nước tại doanh nghiệp trong việc thúc đẩy tiến trình đổi mới, phát triển, nâng cao hiệu quả doanh nghiệp nhà nước của Đảng và Nhà nước.

Việc tiếp tục phát huy mô hình Ủy ban là cơ quan thuộc Chính phủ; đồng thời, tiếp tục hoàn thiện chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn và trách nhiệm của Ủy ban để phù hợp hơn với mô hình, điều kiện thực tế hoạt động Ủy ban hiện nay và hệ thống thể chế, pháp luật có liên quan như kết luận của Bộ Chính trị là hết sức cần thiết và phù hợp với thực tiễn.

Đồng hành nhưng không can thiệp

- Thưa ông, cần phải tiếp tục làm gì để có thể thực hiện tốt hơn nữa phương châm “Doanh nghiệp là trung tâm, mọi hoạt động của Ủy ban đều xoay quanh doanh nghiệp…”?

Chủ tịch Nguyễn Hoàng Anh: Nhiệm vụ, mục tiêu đặt ra đối với Ủy ban và các Tập đoàn, Tổng công ty trong những năm tiếp theo có ý nghĩa quan trọng để thực hiện các chiến lược của Đảng và Nhà nước đề ra. Do đó, Ủy ban sẽ hết sức nỗ lực, nghiêm túc, quyết liệt, đẩy mạnh thực hiện đồng bộ các nhiệm vụ, giải pháp theo định hướng tiếp tục hoàn thiện mô hình Ủy ban là cơ quan thuộc Chính phủ như Thông báo số 40-TB/TW của Bộ Chính trị; trong đó, tập trung vào một số nhiệm vụ, giải pháp như sau:

Phối hợp các cơ quan quản lý nhà nước chuyên ngành để chỉ đạo doanh nghiệp thực hiện theo yêu cầu của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ; hoàn thiện chính sách, quy hoạch để tạo điều kiện thuận lợi cho doanh nghiệp hoạt động; trong đó có việc sửa đổi, bổ sung quy định của Luật Quản lý, sử dụng vốn nhà nước đầu tư vào sản xuất, kinh doanh tại doanh nghiệp; đề xuất sửa đổi các quy định để có thể điều tiết được các nguồn vốn đầu tư giữa các doanh nghiệp nhà nước; kết nối hoạt động kinh doanh giữa các tập đoàn, tổng công ty theo chuỗi; điều động, bổ sung cán bộ có chuyên môn, năng lực giữa các doanh nghiệp với nhau và giữa Ủy ban với các doanh nghiệp.

Chủ tịch Nguyễn Hoàng Anh trả lời phỏng vấn Báo Pháp luật Việt Nam

Ủy ban sẽ tăng cường, tạo sự chủ động cho doanh nghiệp, người đại diện phần vốn nhà nước tại doanh nghiệp và tích cực phối hợp, hỗ trợ doanh nghiệp hoạt động có hiệu quả trên cơ sở nguyên tắc “không can thiệp vào hoạt động sản xuất kinh doanh và đầu tư của doanh nghiệp”.

Tiếp tục cải thiện phương thức làm việc; xây dựng, hoàn thiện thể chế quản lý nội bộ bảo đảm thống nhất, hiệu quả; nâng cao chất lượng, trình độ chuyên môn đội ngũ cán bộ, ưu tiên tuyển dụng cán bộ có trình độ chuyên môn sâu về các ngành nghề kinh tế - kỹ thuật về Ủy ban để đáp ứng tốt hơn nhiệm vụ được giao.

Định hướng các tập đoàn, tổng công ty thực hiện đầy đủ, đúng tiến độ các nhóm giải pháp; trong đó, chú trọng bảo đảm các cân đối lớn cho nền kinh tế, cho nguồn thu ngân sách và giải quyết việc làm, thu nhập cho người lao động; thực hiện đúng tiến độ, chất lượng các dự án đầu tư lớn, trọng điểm.

- Trân trọng cảm ơn ông!