Tuần qua ghi nhận một diễn biến đáng chú ý trên thị trường tiền tệ khi Ngân hàng Nhà nước (NHNN) đã mở lại kênh hút tiền qua kênh tín phiếu sau hơn 6 tháng tạm dừng.
Theo đó, trong phiên 21/9, Nhà điều hành đã chào thầu thành công gần 10.000 tỷ đồng tín phiếu cho 2 thành viên thị trường với kỳ hạn 28 ngày, lãi suất 0,69%. Đến phiên 22/9, NHNN tiếp tục phát hành thành công 10.000 tỷ đồng tín phiếu 28 ngày, song số lượng thành viên trúng thầu đã tăng lên 5 và lãi suất trúng thầu giảm xuống còn 0,5%.
Dù quy mô phát hành gần như không đổi nhưng số lượng thành viên trúng thầu tăng lên và lãi suất giảm xuống cho thấy thanh khoản của hệ thống ngân hàng vẫn rất dồi dào (số lượng thành viên sẵn sàng cho NHNN vay nhiều hơn và lãi suất cho vay rẻ hơn).
Số liệu mới nhất của NHNN cũng cho thấy, dù một lượng thanh khoản VND đã được hút về trong phiên 21/9, song lãi suất bình quân liên ngân hàng kỳ hạn qua đêm đã giảm xuống còn 0,14% từ mức 0,16% ghi nhận trong phiên trước đó. Đây là mức lãi suất qua đêm thấp nhất kể từ đầu năm 2021.
Mặt khác, tỷ giá USD trong nước vẫn đang chịu nhiều áp lực trong bối cảnh chỉ số DXY, thước đo sức mạnh của đồng bạc xanh, đã bước sang tuần tăng điểm thứ 10 liên tiếp – nhịp tăng dài nhất trong gần một thập kỷ. Kết tuần qua, giá USD tại hầu hết ngân hàng trong nước đã vượt qua mốc 24.500 đồng, thậm chí tiến sát 24.600 đồng. Tính từ đầu năm đến nay, giá USD tại các ngân hàng đã tăng khoảng 800 đồng, tương đương 3,3%.
Trong bối cảnh tăng trưởng tín dụng ở mức thấp (đến 15/9 mới chỉ đạt 5,56%), những diễn biến trên có thể thúc đẩy NHNN tiếp tục phát hành thêm tín phiếu để hút bớt thanh khoản VND nhằm nâng cao hơn mặt bằng lãi suất liên ngân hàng, qua đó giảm bớt áp lực lên tỷ giá.
Theo ông Trần Ngọc Báu - CEO Wi Group, việc mở lại kênh phát hành tín phiếu là quyết định chính xác từ phía nhà điều hành để giảm thiểu đầu cơ tỷ giá trong hệ thống.
Vị chuyên gia này cho rằng, trong thời gian tới, NHNN sẽ làm đồng thời cả 2 nhiệm vụ, một mặt hút bớt thanh khoản thị trường 2 để giảm áp lực đầu cơ tỷ giá của các NHTM trong ngắn hạn, lượng hút là vừa đủ để cân bằng tỷ giá bước đầu và không gây ra căng thẳng thanh khoản trên liên ngân hàng. Song song với đó là tiếp tục ban hành các chính sách giúp lãi suất thị trường 1 giảm và tín dụng khơi thông. Hành động này của NHNN có thể kéo dài đến cuối năm, trước khi có những dấu hiệu mới đối với nền kinh tế.
Xung quanh vấn đề lãi suất – tỷ giá, trong các phát ngôn về chính sách gần đây, các lãnh đạo của NHNN cũng liên tục đề cập đến sự cân bằng giữa hai chỉ số này.
Phát biếu tại Diễn đàn Kinh tế - Xã hội Việt Nam 2023, Phó Thống đốc Đào Minh Tú cho biết, lãi suất có quan hệ biện chứng với tỷ giá, nếu lãi suất giảm thấp thì khả năng tỷ giá sẽ lại bùng lên. Chính vì thế, phải tìm được điểm cân bằng giữa lãi suất và tỷ giá.
Trước đó, ông Tú cũng nhiều lần nhấn mạnh, giảm lãi suất là bức thiết nhưng giảm lãi suất quá sẽ dẫn đến mất tỷ giá. Mất tỷ giá cũng làm đảo lộn, ảnh hưởng tới niềm tin nhà đầu tư, quyền lợi của Chính phủ khi đi vay nợ nước ngoài, doanh nghiệp, người dân nảy sinh tâm lý găm giữ ngoại tệ khiến đồng tiền nội tệ mất giá mạnh hơn, cả xuất nhập khẩu cũng sẽ bị tác động mạnh. Do đó phải giữ tỷ giá, mà muốn giữ thì lãi suất phải hợp lý.
