Tại phiên chất vấn về nhóm vấn đề thuộc lĩnh vực giao thông vận tải (GTVT) vào chiều 7/6, nhiều đại biểu Quốc hội (ĐBQH) bày tỏ sự sốt ruột, lo lắng cho nhiều dự án đường cao tốc khu vực phía Nam.
Đại biểu Trần Anh Tuấn, đoàn ĐBQH TP.HCM đề cập đến một số dự án đã phê duyệt chủ trương theo hình thức PPP, nhưng, sau đó chuyển qua hình thức đầu tư công. Dự án chưa triển khai thực hiện mà phải điều chỉnh chủ trương đầu tư làm thời gian chuẩn bị dự án kéo dài và có thể ảnh hưởng tới kế hoạch triển khai dự án về sau. Đại biểu đề nghị Bộ trưởng GTVT có những giải pháp ra sao để khắc phục trong thời gian tới.
Bên cạnh đó, đại biểu đặt vấn đề, 2 tuyến cao tốc TP.HCM - Trung Lương và TP.HCM - Long Thành cũng quá tải, tắc nghẽn, đặc biệt là những ngày cuối tuần rất tắc nghẽn. Do đó, kế hoạch mở rộng 2 tuyến này trong thời gian tới như thế nào?
Đại biểu Trần Anh Tuấn, đoàn ĐBQH TP.HCM. Ảnh: Quốc hội
Liên quan đến một số dự án PPP, Bộ trưởng GTVT Nguyễn Văn Thắng chia sẻ bản thân và ngành GTVT cũng rất trăn trở. Từ khi ban hành Luật PPP thì đến nay chúng ta chưa kêu gọi được nhiều các doanh nghiệp đầu tư vào các dự án kết cấu hạ tầng theo hình thức PPP. Do đó, Bộ GTVT cũng đang nghiên cứu và sắp tới phải đề xuất một số giải pháp để thu hút mạnh mẽ nguồn vốn đầu tư PPP.
Hiện, nhu cầu đầu tư hạ tầng chỉ tính riêng trong giai đoạn 2021-2025 cần 462.000 tỷ đồng. Thực tế đến nay mới bố trí được 66% và rất cần những nguồn vốn xã hội hóa để tham gia vào kết cấu hạ tầng giao thông.
"Chúng ta phải có một hệ thống các giải pháp hết sức đồng bộ trong vấn đề này, nhất là phải tạo được lòng tin cho các doanh nghiệp, tạo được sự bình đẳng với các doanh nghiệp, như vấn đề về thể chế, xem xét để có những điều chỉnh cho phù hợp", Bộ trưởng nói.
Bộ trưởng ví dụ, chúng ta quy định doanh nghiệp có doanh thu mà tăng lên trên 125% thì phải chia sẻ với Nhà nước hay doanh thu giảm xuống dưới 75% thì Nhà nước phải bù. Nhưng bù như thế nào, bù ở đâu, nguồn nào thì chưa rõ và những vấn đề liên quan đến việc khi doanh nghiệp ký hợp đồng.
Từ năm 2019 đến nay, do những vấn đề liên quan đến ổn định kinh tế vĩ mô, chúng ta cũng không thực hiện việc cho các doanh nghiệp tăng phí theo hợp đồng dẫn đến doanh thu không đảm bảo, doanh thu không đảm bảo thì lại dẫn đến hệ lụy với ngân hàng, nợ quá hạn...
Bộ trưởng GTVT Nguyễn Văn Thắng. Ảnh Quốc hội
"Một dự án BOT bây giờ thường thời gian từ khoảng 15-35 năm, bình quân khoảng 20 năm, nhưng quy định của ngân hàng chỉ cho vay tối đa 10-12 năm. Trước đây khi kinh tế tốt, sức khỏe doanh nghiệp tốt thì doanh nghiệp lấy các nguồn thu khác để bù vào, nhưng bây giờ kinh tế khó khăn, vòng đời của dự án là 20 năm mà lại chỉ cho vay như vậy thì không thể làm được", Bộ trưởng cho hay.
Theo Bộ trưởng, vừa rồi Chính phủ, Thủ tướng cũng đã phương án dùng nguồn vốn Nhà nước hỗ trợ, thay vì 20-25 năm thì giảm xuống khoảng 10-15 năm, để đảm bảo tính khả thi. Nguồn vốn của doanh nghiệp bớt đi, nguồn vốn ngân hàng vào cũng bớt đi thì rủi ro bớt đi.
Bộ GTVT ghi nhận ý kiến đóng góp của đại biểu và sắp tới chuẩn bị triển khai phối hợp với các địa phương để tổ chức Hội nghị xúc tiến, mời gọi đầu tư các doanh nghiệp cả trong nước và quốc tế.
Đối với tuyến TP.HCM - Trung Lương, Bộ GTVT đang chuẩn bị đầy đủ các nội dung, sẽ trình Thủ tướng phương án đầu tư trong tháng 6. Đây là tuyến lưu lượng rất đông, hiện nay không còn đảm bảo. Liên quan đến tuyến này còn có tuyến Trung Lương - Mỹ Thuận cũng phải tính toán và Bộ cũng đã đề xuất với Chính phủ.
Còn với tuyến TP.HCM - Long Thành, dự án hiện nay VEC đang đầu tư khai thác. Hiện nay VEC cùng Ủy ban quản lý vốn đang phối hợp với Bộ GTVT trình Thủ tướng về vấn đề liên quan đến tái cơ cấu VEC, đặc biệt là vấn đề sử dụng các nguồn vốn tự có để đầu tư các dự án.
Nếu như tài chính của VEC đảm bảo thì mới làm được, thậm chí cần thiết thì phải liên doanh, liên kết, vì tuyến đường này nếu doanh nghiệp đầu tư sẽ rất hiệu quả. Thực tế VEC đã có công văn gửi cho Bộ GTVT, Chính phủ xin được tiếp tục đầu tư mở rộng tuyến này.
"Đây cũng là nội dung rất quan trọng, vì tuyến đường liên quan đến sân bay Long Thành. Khi sân bay Long Thành xong thì tuyến này phải cỡ 8-10 làn xe, chưa kể chúng ta còn phải đầu tư tiếp các tuyến đường sắt thì mới đảm bảo được", Bộ trưởng nhấn mạnh.
